Press
The New York Times, 20 October 2025
Column broadcast in the program “Actueel” of the Concertzender on 29 October 2025 by Aukelien van Hoytema
Column Roberta Alexander
Het is een zeldzaamheid. Zangers, collega’s die unaniem een medezanger bejubelen — niet alleen om haar unieke zangkwaliteiten, maar ook als actrice in opera’s en helemaal om haar innemende persoonlijkheid en haar humor. Ik heb het hier over de lyrische sopraan Roberta Alexander, die helaas op 14 oktober j.l. stierf op 76-jarige leeftijd, terwijl ze op dat moment nog gecast was voor een rol in de opera Louise van Gustav Charpentier bij de opera van Lyon in het komende seizoen.
Ze was zelf heel nuchter over haar stem: “Je moet eraan denken dat die stem niet je hele leven overneemt. Een zanger heeft een fysiek veeleisend vak, zelfs beroemdheden als Pavarotti en Domingo werken nog iedere dag keihard om hun beroep te kunnen blijven uitoefenen,” zei ze in een interview met de Volkskrant in 1997.
In de necrologie die de New York Times aan haar wijdde, werd gerefereerd aan de vernederende afwijzingen die zij als African-American moest ondergaan.
Voorbeelden:
Haar Amerikaanse manager vertelde haar dat de rol van de Marschallin in Der Rosenkavalier van Richard Strauss een “witte rol” was en daarom ontoegankelijk voor haar.
De toenmalige artistiek directeur van de Met in New York zei dat ze voor de rol van Fiordiligi in Così fan tutte niet in aanmerking kwam — een rol die ze later overal in Europa veelvuldig zong.
Roberta Alexander kwam uit een zeer muzikale familie. Vader was koordirigent, moeder was sopraanzangeres. Op haar achtste jaar kreeg ze al een rol in Kurt Weill’s Amerikaanse opera Lost in the Stars. Ze studeerde aan een universiteit waar ook de grote African-American sopraan Leontyne Price was opgeleid.
“Godzijdank was daar Holland en Europa, dat zoveel minder racistisch was,” heeft ze gezegd. Ze kwam naar ons land omdat ze op haar 23ste trouwde met dirigent Edo de Waart. Bij de Nederlandse Opera debuteerde zij in Rossini’s opera La Cambiale di Matrimonio. Later zong ze niet minder dan 26 rollen bij dat operahuis.
Haar basis is Nederland gebleven, van waaruit ze over de hele wereld uitvloog om grote rollen te zingen, ook in Amerika. Bij de Metropolitan in New York debuteerde ze als Zerlina in Mozarts Don Giovanni in 1983.
Ze concentreerde zich op het vak van zingen in plaats van op de hindernissen die ze ondervond. Mezzosopraan Annett Andriessen en haar huidige manager Rozemarijn Tiben zijn het erover eens: Roberta Alexander was bescheiden en toch de top van haar vak.
Ze zong veel belangrijke rollen in het lyrische genre, van Händel tot de modernsten en alles wat daartussen ligt. Onder de allergrootste dirigenten zong ze, en er was geen groot operahuis in de wereld dat ze niet van binnen kende.
Maar ze was ook een buitengewoon communicatieve kamermuzieksoliste en behaalde successen in Carnegie Hall in New York, de Wiener Musikverein, de Londense Wigmore Hall en het Concertgebouw in Amsterdam.
Ze gaf masterclasses en jureerde bij het Internationale Vocalisten Concours in Den Bosch, dat geleid werd door Annett Andriessen, die nu via Rozemarijn Tiben een website heeft geopend waarop bewonderaars herinneringen aan deze grote artieste kunnen plaatsen — onder wie opvallend veel medezangers.
Ik citeer Elly Ameling:
“...Moge haar kunst in óns hart blijven en speciaal in de oren van zangstudenten. Luister naar Roberta. Dan zal je een hele hoop leren.”
Ikzelf heb haar vaak mogen horen en haar beeldschone stem, waarop ik altijd dat betoverende, unieke, zilveren randje kon beluisteren. Gelukkig zijn er die prachtige opnamen.
Aukelien van Hoytema
Trouw, 15 October 2025
Radio broadcast NPO Klassiek: Friend and colleague Annett Andriessen about singer Roberta Alexander.
20 October 2025
Volkskrant, 16 October 2025
